Vrouwenmars Westerbork en Ontsnapping Kamp Vledder in Oorlogsbronnen

Vrouwen in verzet. Een Utrechtse liquidatie

Truus van Lier tussen 1940-1942 [Bron: Het Utrechts Archief]

Veel vrouwen zijn nauw betrokken bij verzetswerk. Zo ook de Utrechtse Truus van Lier. Ze schiet het beruchte hoofd van de Utrechtse politie en NSB’er Gerardus Johannes Kerlen op 3 september 1943 dood. De SD zet een beloning van tienduizend gulden op haar hoofd. Truus wordt op 14 september gearresteerd, veroordeeld voor moord en naar Kamp Sachsenhausen afgevoerd. En hoewel het voornamelijk mannen zijn die op deze manier worden omgebracht, wordt ze op 24 november 1943 hier gefusilleerd.

Lees dit artikel op oorlogsbronnen.nl

Vrouwenmars van Westerbork
In de lente van 1945 rukken de Geallieerde bevrijders snel op in het oosten en noorden van Nederland. Er heerst toenemende paniek bij de Duitse bezetter. Wanneer de Canadezen Kamp Westerbork naderen begint op 11 april een onzekere tocht voor 116 vrouwelijke politieke gevangenen: de Vrouwenmars van Westerbork.

"Twintig kilometer, een nacht lopen, dan zijn we er… in de gevangenis, misschien voor het vuurpeleton, wie zal het zeggen."

Op 13 april 1945 laten de Duitse bewakers de vrouwen achter en trekken zelf verder. Het bevel om de politieke gevangenen dood te schieten wordt niet uitgevoerd.

Joodse werkkampen

Wanhoopsdaad van liefde
In het huwelijk proberen Joden veiligheid te vinden en de dreiging van deportatie buiten de deur te houden. In maart 1942 valt er bij veel ongetrouwde Joodse mannen een oproep tot keuring voor en vertrek naar de werkkampen op de mat. In de tweede week van maart 1942 worden er in Amsterdam 74 Joodse huwelijken gesloten. Een week later is het aantal trouwerijen nog vele malen groter, maar liefst 283 Joodse huwelijken.

Ontsnapping uit Kamp Vledder
Maurits Jakobs fietst eind september 1942 midden in de nacht door een pikzwart bos. Hij is zojuist ontsnapt uit het Joodse werkkamp Vledder in Drenthe. Op dat moment weet Jakobs nog niet dat zijn oude kampgenoten een paar dagen later, via Westerbork, naar vernietigingskampen worden gedeporteerd.

Oorlogslevens.nl is het startpunt voor uw zoektocht naar
personen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Oproep! Vrijwilligers gezocht crowdsourcing koopvaardijkaarten WO2

Wie helpt er als vrijwilliger mee aan de ontsluiting van de originele persoonskaarten van de koopvaardij uit de Tweede Wereldoorlog? Dit crowdsourcingproject gaat begin april van start. Samen maken we de gegevens van Nederlandse bemanningsleden - en daarmee een belangrijk deel van het Nederlands maritiem verleden - inzichtelijk. Van vrijwilligers wordt gevraagd de informatie van de circa 66.300 persoonsgebonden kaarten in te voeren.

Lees meer en meld je aan

nu op oorlogslevens

De Tweede Wereldoorlog in Indonesië

Hr.Ms. torpedobootjager Kortenaer (1928-1942) te Batavia. Foto genomen vanaf USS Black Hawk.
[Bron: Oorlogsbronnen.nl | Beeldbank WO2 | Collectie NIMH]

De Japanse invasievloot is op weg naar Java en schout-bij-nacht Karel Doorman probeert ze tegen te houden in de Javazee. Op 27 februari 1942 raken de Nederlandse, Amerikaanse, Britse en Australische marineschepen in gevecht met de Japanse vloot: de Slag in de Javazee. Het lukt niet om de Japanners tegen te houden en de Nederlandse marine verliest de kruisers Hr. Ms. de Ruyter en Hr. Ms. Java en de torpedobootjager Hr. Ms. Kortenaer. Hierbij gaan ruim 900 opvarenden ten onder. Ook Karel Doorman overleeft de slag niet.

Bekijk de slachtoffers van de Hr. Ms. Kortenaer op Oorlogslevens

Bemanning SS Tjisalak vermoord
Na de Duitse bezetting op het land, gaat de strijd op zee door. Duitse en Japanse onderzeeboten speuren het water af op zoek naar geallieerde schepen. Deze schepen worden deels bemand door Nederlands koopvaardijpersoneel. Zo ook op de SS Tjisalak. Het schip wordt op 26 maart 1944 in de Indische Oceaan geraakt door een Japanse torpedo, en zinkt. De bemanning wacht een gruwelijk lot. Een van de slachtoffers is de Joodse Hijman David Vleeschhouwer.

Bekijk de slachtoffers van de SS Tsjisalak op Oorlogslevens

Oorlogslevens uitgelicht: Internationale Vrouwendag

Eva Cok-de Wilde
Op 11 maart 1916 wordt de Joodse Eva geboren in Leeuwarden. Ze treedt op als zangeres en is getrouwd met musicus Machiel Cok. Samen hebben ze twee kinderen: de zes jarige Herman en de vier jarige Mozes. Eva treedt in de zomers van 1941 en 1942 op in de Valkenburgse Paviljoen-dancing onder de naam Amy Cok. Ze logeert samen met haar twee zoons bij de familie Bemelmans in de Walravenstraat 6. Hier slaat op 23 juni 1942 het noodlot toe. Eva wordt opgepakt. Haar twee zoontjes kunnen worden gered met hulp van vriendin Käthe Flachs. Maar Eva komt in Kamp Westerbork terecht en wordt op 7 september 1942 gedeporteerd naar Auschwitz-Birkenau.

Hier wordt ze direct na aankomst op 10 september 1942 vergast. Ook Machiel wacht dit lot. Hij vanuit Kamp Westerbork getransporteerd naar Kamp Auschwitz-Birkenau op 19 oktober 1942 en komt hier op 23 februari 1943 om het leven. Mozes en Herman overleven in onderduik.

Hannie Schaft
Ook verzetsvrouw Jannetje Johanna Schaft is betrokken bij meerdere liquidaties. Dit doet ze onder de vleugel van de communistische CPN en de Raad van Verzet.
Op 21 maart 1945 stuit Hannie op een wegversperring in Haarlem, terwijl ze illegale bladen en een wapen bij zich heeft. Hannie wordt gearresteerd. Na een dag in het Huis van Bewaring aan de Oostvest in Haarlem komt ze op 22 maart 1945 terecht in de Amsterdamse gevangenis aan Amstelveenseweg. Hannie wordt op 17 april 1945 naar de duinen bij Bloemendaal gebracht en geëxecuteerd.

Netwerk Oorlogsbronnen is mogelijk dankzij steun van:

> Naar het nieuws overzicht

Vraag stellen of lid worden?

Ons laatste nieuws

Nieuwsbrief Drents Archief, 5 maart 2024

IFA Talk: Dolle mythes en de mythes van IFA Wil jij meer weten over de tweede feministische golf in Noord-Nederland? Kom dan op Internationale Vrouwendag....

> lees verder

Groot verhaal AD over plaquette

Christy Dollen 04-02-24, Eindelijk hangt ’ie weer op zijn plek. Niet de originele, maar een replica van een gedenkplaat van Haagse ouders wier kinderen in de Hongerwinter naar Westerbork werden gestuurd. In het Drentse dorp en omliggende kernen....

> lees verder

Vind ons op social media

afbeelding van Historische Vereniging Gemeente Westerbork