Oorlogsbronnen

"De trein stopte in Cosel.
Hier hield het menselijke op."

Het goederenstation in Cosel waar de trein stopte, zo’n tweehonderd meter oostelijk van het personenstation. [Foto: Harry Burema]

Niet alle deportatietreinen met Nederlandse Joden rijden direct naar de vernietigingskampen en gaskamers. Tussen 28 augustus en 10 december 1942 maakt een deel van de treinen naar Auschwitz-Birkenau een tussenstop in het Silezische Cosel (huidig Polen). Hier moeten bijna alle mannen tussen de 15 en 55 jaar de trein uit bij het goederenstation. Ze worden tewerkgesteld.

Lees dit artikel op oorlogsbronnen.nl

Augustus in oorlogstijd

Nederlandse leger mobiliseert
Oorlogsdreiging hangt in de lucht en Nederland bereidt zich voor op de gewapende neutraliteit. Op 28 augustus 1939 wordt de algehele mobilisatie van het Nederlandse leger afgekondigd. Tienduizenden militairen moeten zich melden op verzamelplaatsen door het hele land. Met behulp van honderden extra treinen worden ze naar hun post vervoerd. Het Nederlandse leger telt uiteindelijk 300.000 manschappen, zij moeten de potentiële Duitse inval afslaan.

Koninginnedag onder bezetting
Tijdens de oorlog probeert de bezetter de zichtbaarheid van het koningshuis in het openbare leven zoveel mogelijk weg te nemen. Onder de Nederlandse bevolking groeit het betuigen van steun aan het koningshuis juist uit tot een verzetsdaad. Op 31 augustus 1941 vreest de Nijmeegse politie voor rellen tussen NSB’ers en koningsgezinden en grijpt in op de Molenstraat.

Symposium 12 oktober
Beladen archieven online, juridisch en ethisch bezien

Caféhouder-veehandelaar en diens echtgenote staan terecht voor het Bijzonder Gerechtshof te Amsterdam
[Oorlogsbronnen.nl | Beeldbank WO2 nr. 95117 | Niod | Fotograaf onbekend]

Netwerk Oorlogsbronnen onderzoekt in het project Collaborateurs online op welke wijze persoonsgegevens van collaborateurs uit de Tweede Wereldoorlog online beschikbaar kunnen worden gesteld. Op grond van de privacywetgeving dient hiervoor een zorgvuldig afweging van belangen plaats te vinden. Enerzijds is er het belang van de samenleving om kennis te kunnen nemen van het hele verhaal over de Tweede Wereldoorlog en anderzijds dient er rekening te worden gehouden met mogelijke nadelige gevolgen voor nabestaanden van collaborateurs en slachtoffers. Dit symposium is de start van de discussie over wat mogelijk en wenselijk is. U bent van harte uitgenodigd om op dinsdag 12 oktober van 13 tot 17 uur via een livestream het symposium te volgen.

Meer informatie

Programma

nu op oorlogslevens

Oorlogslevens uitgelicht

Hans Schoenflies
De Joodse Hans wordt geboren op 26 augustus 1930 in het Duitse Neuwied. Als vluchteling komt hij samen met ouders Albert en Ilse en broer Peter in Nederland terecht. Na verblijf in het vluchtelingenkamp in Hoorn worden ze op 16 juli 1940 overgebracht naar Vluchtelingenkamp Westerbork. Hier verblijft het gezin totdat ze op 6 september 1944 op transport moeten. Ze gaan naar Theresienstadt en vanaf daar op 28 oktober 1944 naar Auschwitz. Op 30 oktober 1944 wordt Hans met Albert en Ilse vergast in Auschwitz. Peter komt op 27 januari 1945 om het leven in buitenkamp Fürstengrube.

Johannes den Os
Betonvlechter en communist Johannes uit Delft wordt op 28 juni 1941, vlak na de Duitse inval in de Sovjet Unie, gearresteerd. Via het Oranjehotel, Kamp Schoorl, Kamp Amersfoort en Kamp Neuengamme komt hij op 1 augustus 1942 in Kamp Dachau terecht. Hier komt hij op 26 augustus 1942 om het leven.
Broer Leendert den Os wordt een paar dagen eerder op 2 juni 1941 gearresteerd. Hij komt via dezelfde weg terecht in Kamp Neuengamme. Leendert komt vlak voor de bevrijding om het leven bij de ramp met de Cap Arcona. Ook Leenderts zoon Isaac ondergaat dit lot. Hij wordt op 15 augustus 1944 gearresteerd. Hij komt via het Oranjehotel en Kamp Vught in Kamp Neuengamme terecht. Hij komt om het leven op de Cap Arcona.

Vrijwilligers gezocht: De papieren getuigen van roof en ontrechting

In het archief van de roofinstelling Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg (ERR), is de weerslag van de ontrechting van tienduizenden Joodse inwoners van Nederland vastgelegd. Binnen het project ’Papier getuigen’, van het NIOD en Netwerk Oorlogsbronnen, wordt de toegankelijkheid van dit archief verbeterd d.m.v. crowdsourcing. Er wordt nu gezocht naar versterking van de vrijwilligerspool met circa dertig vrijwilligers. Doet u mee? Om u wegwijs te maken, worden online instructiebijeenkomsten georganiseerd.
U kunt zich via papierengetuigen@niod.knaw.nl aanmelden.

Meer informatie

Netwerk Oorlogsbronnen is mogelijk dankzij steun van:

> Naar het nieuws overzicht

Vraag stellen of lid worden?

Ons laatste nieuws

Nieuwsbrief Drents Archief, 5 maart 2024

IFA Talk: Dolle mythes en de mythes van IFA Wil jij meer weten over de tweede feministische golf in Noord-Nederland? Kom dan op Internationale Vrouwendag....

> lees verder

Groot verhaal AD over plaquette

Christy Dollen 04-02-24, Eindelijk hangt ’ie weer op zijn plek. Niet de originele, maar een replica van een gedenkplaat van Haagse ouders wier kinderen in de Hongerwinter naar Westerbork werden gestuurd. In het Drentse dorp en omliggende kernen....